Gezondheidsbegeleiding

Antibiotica

Als een liefhebber bij me komt in de kliniek en zijn duiven hebben last van ernstige klachten zoals bijvoorbeeld longontsteking of een andere ernstige luchtwegaandoening, dan ben ook ik maar wat blij dat we als medici de mogelijkheid hebben om de dieren met antibiotica te kunnen helpen. Wat ik maar wil zeggen is dat ik niet tegen het gebruik van antibiotica ben. Het bestaan er van is in vele gevallen een zegen. Maar waar ik niet zo gelukkig mee ben is het te pas en te onpas gebruik maken van antibiotica om lichte kwaaltjes te verhelpen die ook op andere manieren te voorkomen zijn.

Regelmatig krijg ik uitslagen van liefhebbers gefaxt of gemaild van bacteriologische onderzoeken die ze hebben laten verrichten elders, waar alleen veel voorkomende bacteriën gevonden zijn zoals E. Coli bijvoorbeeld. Nu zijn er zo veel verschillende E. Coli soorten, waarvan sommige zelfs goedaardig. Het is in de meeste van deze gevallen volstrekte waanzin om hiertegen antibiotica te gaan verstrekken. Uitzonderingen hierop op zijn die gevallen waarbij tijdens de kweek E. Coli gevonden wordt bij gestorven kleine jongen of de E. Coli die gevonden wordt in het verlengde van een Adenovirus infectie in mei en juni. In die gevallen is vaker sprake van ziekteverwekkende E. Coli bacteriën. Maar in de overige gevallen kan ik alleen maar met mijn hoofd schudden lopen als men absoluut een kuur wil gaan geven alleen omdat het woord E. Coli gevallen is.

Maar niet alleen bij E. Coli in de uitslagen is dit zo. Ook als er streptokokken aangetoond worden of niet haemolitische staphylococcen. Steevast krijgt men het advies om maar gelijk te gaan kuren. In Duitsland meestal met Baytril en in België met Baytril of met Linco-spectin. Ook al betreft het in die gevallen gewoon een routine onderzoek en zijn er helemaal geen klachten.  Een gemiste kans noem ik zoiets.

Het is goed om vast te stellen voor welke antibiotica de genoemde bacteriën ongevoelig zijn, maar dan vooral om te weten welke middelen men niet moet gebruiken, indien er daadwerkelijk problemen zouden ontstaan in de loop van het seizoen.

Gaan we terug naar de E. Coli die gevonden is. Er zijn dus vaak geen problemen. Routinematig wordt een onderzoek ingezet. Alleen in de mest wordt bij onderzoek deze bacterie vastgesteld. Mensen neem van mij aan dat U dan, in het merendeel van de gevallen, niet gelijk moet gaan kuren. Want met het waswater gooit U dan het kind weg. De darmflora is in evenwicht voor de kuur. Er waren immers geen problemen. In die gevallen kunt U overwegen om Probiotica te geven. Gewoon om de darmflora verder te ondersteunen al dan niet met een verzurende (kruiden)drank. De goede darmbacteriën zullen zo de overhand blijven houden en de kans op problemen zal kleiner worden.

Degene die kiezen voor de antibioticumkuur zijn degene die zo de kans lopen juist naar de problemen toe te lopen. Immers niet alleen die E. Coli (die waarschijnlijk toch al geen problemen veroorzaakt) wordt afgedood ook alle andere goede darmbacteriën krijgen een ferme tik op de kop. Vele van hen leggen ook het loodje. Die goede darmbacteriën zijn voor een deel nodigvoor de productie van vitamines uit de B groep. Dus is het niet last om zich voor te stellen dat de duif daardoor minder B vitamines binnenkrijgt wat weer zijn weerslag zal hebben op de conditie.

Het al dan niet ontstaan van problemen in de darm is voor een belangrijk deel afhankelijk van de vraag of een ziekteverwekkende bacteriesoort de kans krijgt zich in de darm te nestenen, te koloniseren. De bacteriën die diarree veroorzaken moeten zich aan de darmwand kunnen hechten in grote getale. Als op die plaatsen goede bacteriën zitten dan is de kans dat deze verdrongen worden door ziekteverwekkende bacteriën al een stuk kleiner. Reden te meer dus om te zorgen voor een ondersteuning met goede bacteriën, als men al iets wil doen, in plaats van gelijk naar de antibioticapot te grijpen en als een bulldozer alles te vernietigen. Het gebruik van antibiotica dient men zo veel mogelijk te beperken tot de gevallen waarbij sprake is van ziekte of verhoogde risico's daarop.

Te veel is ingeburgerd om te pas en te onpas naar de antibiotica te willen grijpen. Een moeilijk uitroeibare gewoonte zo blijkt in de dagelijkse praktijk.

Gezondheidsbegeleiding.

Terwijl ik deze nieuwsbrief aan het schrijven ben realiseerde ik me ineens dat het woord medische begeleiding van de duivensport eigenlijk geen goede term is. Want het medische refereert al gauw aan het gebruik van medicijnen. En dan met name antibiotica. Maar in de duivensport moet het accent juist liggen op de preventieve gezondheidszorg. Dus het voorkomen dat de duiven ziek worden. De afgelopen pakweg 40-50 jaar richtte de begeleiding zich vooral op de (vaak) onterechte verstrekking van antibiotica. Maatregelen om de ziekte voor te blijven, bleven veelal onderbelicht. Nu was de tijdgeest ook duidelijk anders.

Er is jarenlang een beeld in stand gehouden dat je voor de genezing van een ziek dier naar de dierenarts gaat. Dat is natuurlijk ook zo. Ook nu nog. Maar op die manier bleven de andere mogelijkheden onderbelicht. De mogelijkheden om te voorkomen dat de dieren ziek worden. Daar werd (en wordt) veelal badinerend

over gedaan. Terwijl juist daar de winst te behalen valt voor de topsporters in de duivensport.

De liefhebbers die dit al vroeg begrepen hadden en zich daarop richtten, hebben al een grote voorsprong genomen. Degene die vasthouden aan het geheim uit het potje antibiotica van de dierenarts verliezen steeds meer terrein. Selectie wordt steeds belangrijker. En selectie kan alleen goed plaatsvinden door niet steeds antibiotica te geven waardoor ook de zwakke broeders op de been gehouden worden. Op die manier wordt op de lange termijn de afhankelijkheid van antibiotica alleen maar versterkt.

De uitslagen van de wedvluchten liggen steeds korter bijeen. De verschillen zijn vaak nog maar miniem.

Het gebruik van antibiotica begint steeds meer liefhebbers tegen te staan. Ik zie dan ook steeds meerliefhebbers in onze kliniek die gehoord hebben van ‘die andere weg' en dat dan ook wel eens willen proberen. Nu maak ik me vaak geen illusies daarover. Want het opbouwen van een goede weerstand en gezondheid is niet iets wat eventjes bereikt wordt door een weekje een natuurmiddel over het voer of in het drinken te geven. Velen menen dat nog steeds. Dat heeft tijd nodig.

De mensen die nu midden in het seizoen de overstap ‘dan ook maar willen maken' lopen dan natuurlijk de kans om van een koude kermis thuis te komen.

Keulen en Aken zijn niet op een dag gebouwd. Dat vergt niet alleen tijd maar vooral een verandering van instelling bij de liefhebber. Een voortschrijdend inzicht dat de manier van denken over het gebruik van antibiotica en ziektepreventie dient te worden herzien.

Zeker in de begintijd zal het nog vaker voorkomen dat de dieren nog behoorlijk vatbaar zijn voor ziekten en het gebruik van medicijnen soms onvermijdelijk is. Maar op termijn krijgt men de ervaring dat medicijnen steeds minder nodig blijken te zijn en dat er sprake kan zijn van een veel sterkere conditieopbouw.

De afgelopen maand kreeg ik het verzoek van meerdere liefhebbers om eens aan te geven hoe en met welke middelen de duiven gereinigd konden worden voor de vluchten en waarmee ze blank gemaakt konden worden in het vlees. Normaal zou dat een hele mooie nieuwsbrief hebben kunnen opleveren. Maar sinds vorig jaar is het door de regelgeving in de EU, die nu in de nationale uitvoeringsbesluiten zijn overgenomen, verboden om gezondheidsclaims te uiten op etiketten van producten, maar ook in artikelen die men schrijft. De boeten kunnen naar verluid oplopen tot 30.000 euro per overtreding. Menigeen die mijn nieuwsbrieven leest zal het mogelijk niet ontgaan zijn dat ik mezelf behoorlijk aan het censureren ben en me alleen nog maar in algemene termen uit laat over gezondheid en hoe die te bereiken. Vroeger kon ik schrijven dat middel x van firma y goed werkt voor dit of dat. Maar die tijd ligt achter ons. Dat mag dus niet meer. Wat betreft de reiniging van het lichaam kan ik dus nu alleen nog maar schrijven dat er diverse kruidentheesoorten zijn die daarbij goed kunnen ondersteunen en dat er diverse middelen bestaan op basis van Choline, Lysine en Methionine en Artisjok-extract die daarbij ook behulpzaam kunnen zijn. Maar als liefhebber is dit amper informatie waar men nog wat mee kan.

Ik zelf ben een voorstander om in de duivensport te spreken van gezondheidsbegeleiding in plaats van medische begeleiding. Maar ja als je dan vervolgens niet anders dan in algemene termen mag omschrijven hoe je daarbij kunt handelen dan is de gedachtesprong om over te stappen van de antibioticagebruik als de duiven ziek zijn, naar handelingen die kunnen voorkomen dat duiven ziek worden nog moeilijker te maken.

Nu ik zelf niet meer mag aangeven, anders dan in mijn spreekkamer,  hoe je duiven kunt ondersteunen om ze preventief gezond te houden is het misschien een optie om ingezonden mail van liefhebbers te plaatsen. Deze hieronder kreeg ik afgelopen maand.

"Goedemorgen Peter ,

hierbij laat ik je even weten dat het tot nu toe goed uit ziet met de duiven ,na een moeizame start is het duiven spel toch op de wagen gegaan.  Nadat ik in half maart bij je op controle ben geweest en alles er goed uit zag, ben ik begonnen met het geven van het :

Bony Farma basissysteem : SGR - Basiskern - BMT - Mineral en Omega Nucleovit . Na het constante geven van deze producten zag ik de duiven groeien. Ze werden veel mooier en strakker en wat belangrijker is ze trainden veel langer. Nu vooral op nest. Wat ik eerst niet had toen ze op nest zaten. Ook de constant poeder op de veren is veel meer en blijft ook zitten als ze thuis komen van een vlucht . Ze zijn super gezond en ook Qua luchtwegen heb ik tot nu toe geen last gehad , steeds glad ook na zwaarder vluchten zoals nu afgelopen weekend vanuit Reims , waar veel verliezen zijn geleden is het op mijn hok mee gevallen . Van de 23 die ik mee had is er 1 jaarling duivin niet teruggekeerd en de rest zag er pico bello uit na deze vlucht . Tot nu toe heb ik nog niks hoeven geven voor de luchtwegen. Ik ben zeer tevreden met het Basispakket . Zal binnen kort weer langs komen voor de volgende controle van mijn duiven. Tot nu toe gaat het super.

groetjes W."

Succes,

Peter Boskamp